Mescid-i A. Camii - 3D Sanal Tur
Mescid-i A. Camii için hazırlanan sanal tur sayfasında bulunuyorsunuz. Hareketli görüntüye tıklayarak açılan sayfada veya buradan indireceğiniz programlarla kendinizi Mescid-i A. Camii'nde gibi hissedeceksiniz. Kurulum gerektirmeyen programları çalıştırdığınızda fareyi bakmak istediğiniz yöne doğru kaydırmanız yeterlidir. Detaylara zumlamak için farenizin tekerleğini çevirin. İndirdiğiniz mekanların listesini görmek için F9 tuşuna basın. Listelenen mekanları ekran koruyucu yapmak için F5 tuşuna basın. Tavsiyemiz Mescid-i A. Camii dahil tüm mekanları ekran koruyucu yapmanızdır. Ekran koruyucu devreye girdiğinde rastgele bir mekan seçilir ve otomatik olarak etrafı seyrettirir (adeta HD kalitesinde bir belgesel izliyormuşsunuz hissini verir). Diğer tuşların işlevini öğrenmek için F1, çıkmak için Esc tuşuna basın.
———
Tarihçe
Hollanda'da Parlementonun bulunduğu bir şehirde yıllardır Türk toplumuna hizmette önderlik eden Mescid-i Aksa Camii'nin tarihçesini iyi anlayabilmek için önce, bina olarak tarihi eser kapsamında olan caminin yapılış tarihine gitmek ve yapılış gayesini öğrenmek gerekir.
1842 yılında Hollanda'nın Den Haag kentinde bulunan Yahudi Cemaati kendilerine ait bir ibadethane (sinagog) yapabilmek için belediye ve hükümet nezdinde girişimlerde bulunurlar ve bu girişimleri uygun görülüp kurulu olan yardım kuruluşları (fonlar)'nın da katkılarıyla (örn. Koning Willem II Fonds) projeyi başlatırlar.
1843 yılında A. Rodenburg adlı bir mimar projeyi hazırlar ve 1844 yılında binayı bitirir. Bu bina 1975 yılına kadar Yahudi Camaati tarafından Sinagog olarak kullanılır. Ancak ibadethaneye giden cemaatlerinin azalması ve sonrada kalmaması sonucunda binayı 1976 yılında Den Haag belediyesine geri satmak zorunda kalırlar.
1960'lı yıllarda Hollanda'ya gelmiş olan vatandaşlarımız ibadetlerini o yıllarda gerek şahıslara ait (pansiyon olarak kullanılan) evlerde ve gerekse diğer şehirlerde bulunan camilere giderek yerine getiriyorlardı. 5 Kasım 1974 yılında kuruluşunu tamamlayan Türk İslam Cemiyeti, o zamanlar ibadethane olarak kullanılmak üzere uzun zamandan beri bir bina araştırması içerisindeydi. “Yabancı İşçiler Kanunu” nun bir maddesi gereğince belediye nezdinde binanın satın alımı için gerekli girişimlerde bulunmuş ancak belediye encümeni 9 ve 13 Mayıs 1975 tarihli oturumlarında “ileri bir tarihte satılabilir” ibaresiyle konuyu kapatmıştır.
Sinagog'dan Cami'ye
Yıl 1979 yılı olmuştur ve Yahudi Cemaatinin belediyeye satmış olduğu Sinagog hala boş durmaktadır. Defalarca yapılan müracaatların sonuç vermemesi ve belediyenin ilgisiz kalması Türk İslam Cemiyeti üyelerinin topluca harekete geçip 27 Temmuz 1979 Cuma günü Cuma namazını müteakip boş olan sinagog'un kapılarını kırarak işgal etmelerine neden olmuştur. Aynı gün gerekli değişiklikler yapılarak ikindi namazı orada idrak edilmiş ve üyeler tekrar dışarı çıkarılmalarını önlemek için sırasıyla 933 kişi 40 gün gece-gündüz içeride kalmışlardır. Boya ve malzeme bedeli olan f 22,385 (yirmiiki bin üçyüz seksenbeş Hollanda florini) de cemaatimiz tarafından ödenmiştir. Nöbetçi olarak kalanların yeme-içme gibi ihtiyaçları dışarıda kalan cemaat tarafından karşılanmıştır. Bu olaydan sonra Belediye Encümeni toplanarak binayı satmayı kararlaştırmış ve bina toplam olarak o günkü değerle f 1,048,000,- (bir milyon kırksekizbin) Hollanda florini'ne Türk İslam Cemiyeti tarafından satın alınmıştır.
Bu paranın büyük bir kısmı açılan kampanyalar sonucunda bölgede bulunan Türk toplumundan, bir bölümü de Yahudi cemaatinin taktiği kullanılarak bazı belirli fonlardan temin edilerek ödenmiştir. Daha sonra yapılan genel kurulda, üyelerinin tümünün oylarıyla cami binası ve müştemilatı Hollanda Diyanet Vakfı'na devredilmiştir. Birkaç yıl sonra (1983 yılında) camimizde büyük çaplı bir tamirat başlatılmış bu tamirde başta çatı olmak üzere dış duvarlar da elden geçmiştir. Caminin iç kısmının boyası ve hat işlemeleri de yine bu yıl yapılmıştır.
Kütahya çinisinden yapılı Mihrap ve özel oymalarla bezenmiş ağaçtan yapılan Minber, Kürsü ve Müezzin Mahfili yine aynı yıl Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından hediye olarak gönderilmiştir.
Demirden Minareler
1985 yılında yapılan olağan genel kurulda, İslam'ın sembolü olan minarenin cami için yapılması kararı alınmıştır. 1986 yılının sonlarına kadar süren araştırma, formalite ve hazırlık çalışmalarından sonra iki adet minare yapımına başlanmış 6 Nisan 1987 yılında minareler dikilmiş ve 20 gün sonra da görkemli bir kutlamayla açılışı yapılmıştır. Minareler demirden yapılma olup 26,5 metre yüksekliğinde ve her biri 8 ton ağırlığındadır. Çifte minareler toplam olarak f 350.000,- (üçyüzelli bin Hollanda filirini)'ne mal olmuş, bu paranın da tamamı yine cemaat tarafından temin edilmiştir.
Caminin kapasitesi mahfellerle birlikte 1500 kişi olup bu rakam cuma ve bayram günleri iki-iki buçuk katına kadar çıkabilmektedir. Mescid-i Aksa Camii sadece bir ibadet yeri olmayıp, aynı zamanda sosyal ve kültürel etkinliklerin de yapıldığı bir merkezdir. Burada bayanlara, genç kızlara, genç erkeklere ve yatişkinlere yönelik faaliyetler yapılmaktadır. Hollandalılara yönelik camiyi tanıtma, islami bilgi verme ve seminerler düzenlenmektedir. Bu haliyle camimiz Den Haag ve çevresinde yaşayan sadece Türkler için değil diğer müslümanlar için de bir ibadet yeri olduğu kadar, aynı zamanda önemli bir buluşma ve kaynaşma merkezidir.
Kaynak: Recep ÇINAR (Cami Yönetim Kurulu Başkanı)
